Rahim İçi Araç(RİA,Spiral)

                                                                               


                                       RAHİM İÇİ ARAÇ (RİA, Alet, Spiral)

Nedir?

RİA insana zarar vermeyen, geri dönüşümlü, gebelikten koruma amacıyla uterusa uygun şekillerde üretilen doğum kontrol yöntemlerindendir. Dünya çapında kullanılan üç tip RİA vardır.

İnert(katkısız) RİA’lar: Polietilen(Lippes Loop) ya da paslanmaz çelikten yapılmış Çin Halkası(Mahua Halkası) araçlar,

- Hormonlu RİA’lar: Gövdesinde Progesteron içeren Progestasert ile Levonorgestrel(LNg 20) içeren Levo Nova ve Mirena,

- Bakırlı RİA’lar: TCu 380A, TCu 200, TCu 200B, TCu 220C, Multiload(MLCu 250 ve 375) ve Nova T(TCu 200Ag ve 380Ag) gibi RİA’lar vardır.

İnert RİA’lar: İnert RİA’lardan Lippes Loop önceki yıllarda Türkiye’de ve tüm dünyada, Çin’de ise daha çok Mahua Halkası kullanılmaktaydı. Ancak bu İnert RİA’ların etki düzeyinin düşük olmasından dolayı uluslararası dağıtımdan ve kullanımdan kaldırılarak yerini Bakırlı RİA’lara bırakmaktadır. Son yıllarda geliştirilen Hormonlu RİA’ların kullanımı yaygınlaşmaktadır. 

Hormonlu RİA’lar: Hormonlu RİA’lardan Progesteron içeren Progestasert, ‘T’ şeklinde olup iskeleti etinil vinil asetat kopolimerden yapılmıştır. Dikey gövde kısmında silikon yağ bazında 38mg progesteron içerir. Günde 65mg progesteron salınarak 1 yıl korur. Levonorgestrel(LNg 20) (LevoNova ve Mirena), ‘T’ şeklinde olup polietilenden yapılmış, gövdesinde 52mg levonorgestrel içeren silindir vardır ve Rahim İçi Sistem olarak adlandırılır. Türkiye’de Mirena kullanılmaktadır. Günde 20mg levonorgestrel salınarak 5 yıl korur.

 Bakırlı RİA’lar: Multiload(MLCu 250 ve 375) atnalı şeklinde kenarları tırtıklı 250 veya 375 mm2 bakır telle sarılmış RİA’dır. Nova T(TCu 200Ag ve 380Ag) ‘T’ harfina benzer ve poliüretandan yapılmış, gövdesi gümüş çekirdekle stabilize edilmiş 200 veya 380mm2 bakır tel sarılmış RİA’dır. TCu 380A ‘T’ harfine benzer ve poliüretandan yapılmış, gövde kısmına 314mm2 bakır tel ve her iki yatay kolda 33’er mm2 lik bakır bant(toplam 380mm2) bulunmaktadır. RİA’nın kollarını saran bantlar, bakırın uterus fundusunun üst düzeylerinde çözünmesini sağlar ve etkisini artırır. Türkiye’de ve dünya çapında en çok bakırlı RİA’lar kullanılmaktadır.

Nasıl Korur?

Erkek tohum hücrelerinin kadın yumurta hücresini döllemesini engeller.

Olumlu Yönleri Nelerdir?
%98 etkilidir. Uzun süre gebelikten korur.
Bakırlı olanlar 10 yıl korur. Bir kere uygulanınca gebelikten korunmak için başka bir şey gerektirmez.
Çıkartıldığında hemen gebe kalınabilir.
Cinsel ilişkiyi kesintiye uğratmaz.
Hiçbir ilaçla etkileşimi yoktur.
Emziren kadınlarda kullanabilir.
Bir sorun olmadığı sürece, çıkarılması ya da değiştirilmesine kadar takıldıktan

sonraki ilk 3 ay içinde bir kez ve sonra yılda bir kez sağlık kontrolü yeterlidir.

Olumsuz Yönleri Nelerdir?
Mutlaka bir sağlık kuruluşunda uygulanması gereklidir.
Bazı kadınlarda uygulama ve çıkarma işlemi ağrılı olabilir.
Uygulamayı takibeden ilk aylarda kasık ağrısı, lekelenme ve adet miktarında artma veya adet süresinde uzama olabilir.
Uygulamadan sonraki ilk 6-12 hafta, kanamalı gün sayısı artar.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı korumaz.

Kimler İçin Uygundur?
Uzun süre korunmak isteyenler
İleri yaşta olup sterilizasyon istemeyenler
Yeni doğum yapmış emziren kadınlar
Kürtaj olmuş ya da kendiliğinden düşük yapmış kadınlar
Diğer yöntemleri kullanmakta zorluk çekenler.

Kimler İçin Uygun Değildir?
Gebeler ya da gebelik şüphesi olanlar
Kısa (bir yıldan az) sürede yeniden çocuk sahibi olmak isteyenler
Adetleri aşırı ağrılı ve adet kanaması çok fazla olan kadınlar
Rahminde veya diğer üreme organlarında kronik iltihap bulunanlar
Rahminde veya diğer üreme organlarında yapısal bozukluğu olanlar
Rahminde veya diğer üreme organlarında kanser olanlar
Birden fazla cinsel eşi olanlar (kendisinin veya eşinin).

AIDS varlığı veya yüksek CYBE/HIV riski olanlarda Cu-RİA kullanılamaz.

RİA Kullanımı: Adet siklusunun herhangi bir gününde uygulanabilir. Ama daha çok ilk 7 gün tercih edilir,

- Kadının gebe olmadığı herhangi bir günde de uygulanabilir ama ağrı ve acı duyacağı için adet kanamasının olduğu dönem önerilir,

- Doğum sonrasında plesantanın ayrılmasından sonra ilk 10 dakika(dk) içinde ya da ilk 2 gün uygulanabilir. Bu dönem geçmişse uygulama yapılırken uterusun perfore yani delinme riski olduğundan 4. Hafta sonuna ertelenir,

- Düşük sonrasında ise eğer enfeksiyon belirtileri örn; Ateş, uterusta hassasiyet, kötü kokulu vajinal ve servikal akıntı yoksa MR’den ilk ya da ikinci trimestir spontan düşükten ya da kürtajdan hemen sonra veya ilk hafta uygulanabilir. İkinci trimestir düşüklerden sonra RİA’nın atılma olasılığından dolayı ertelenebilir. Daha sonraki uygulamalar için gebelik araştırılmalıdır.

DİKKAT!!!!!!!!

RİA ile korunurken:
Karında aşırı ağrı,
Anormal (renkli kokulu) vajinal akıntı,
Normal âdetin iki misli kanama veya düzensiz kanamalar
Aracın düştüğünden veya kısmen rahimden hazneye doğru çıktığından şüpheleniliyorsa,
Beklenen adette 10 günden fazla gecikme varsa, derhal bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.